زنای به عنف و مجازات تجاوز به عنف (تجاوز جنسی)

تعریف زنا

زنا عبارت است از جِماع (مقاربت، نزدیکی) مرد و زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده باشد اتفاق می‌افتد. و جماع با دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قُبُل (واژن) یا دُبُر (مقعد) زن محقق می‌شود.

تعریف زنا به عنف

زنای به عنف به معنی رابطه جنسی همراه با دخول که با زور، تهدید و بدون رضایت زن است.

⇐ طبق تبصره 2 ماده 224 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392: «هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد در حال بیهوشی، خواب یا مستی زنا کند رفتار او در حکم زنای به عنف است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن اگرچه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم فوق (اعدام) جاری است.»

از این تبصره می توان نتیجه گرفت که منظور از عنف الزاما اکراه و اجبار نیست بلکه موارد مذکور در تبصره 2 نیز در حکم زنای به عنف بوده و باعث می شود مجازات زانی اعدام باشد.

+ زانی به معنای مرد زناکار است.

+ زانیه به معنای زن زناکار است.

⇐ طبق ماده 4 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیرمجاز می‌نمایند:«هر کس با سوء استفاده از آثار مبتذل و مستهجن تهیه شده از دیگری، وی را تهدید به افشاء و انتشار آثار مزبور نماید و از این طریق با وی زنا نماید به مجازات زنای به عنف محکوم می‌شود ولی اگر عمل ارتکابی غیر از زنا و مشمول حد باشد حد مزبور بر وی جاری می‌گردد و در صورتی که مشمول تعزیر باشد به حداکثر مجازات تعزیری محکوم خواهد شد.».

پس اگر شخصی از طریق تهدید دیگری به افشا و انتشار آثار مبتذل و مستهجن با وی زنا کند به مجازات زنای به عنف و اگر مرتکب جرم تعزیری شود به حداکثر مجازات جرم تعزیری محکوم می‌شود اما اگر مرتکب جرم حدی دیگری غیر از زنا شود به مجازات همان جرم محکوم شده و مجازات وی تشدید نمی‌شود.

مجازات زنای به عنف

طبق ماده 224 قانون مجازات اسلامی، مجازات زنای به عنف، اعدام است.

طبق ماده 231 قانون مجازات اسلامی: «در موارد زنای به عنف و در حکم آن، در صورتی که زن باکره باشد مرتکب علاوه بر مجازات مقرر به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم می‌شود و در صورتی که باکره نباشد، فقط به مجازات و پرداخت مهرالمثل محکوم می‌گردد.

⇐ پس با توجه به مواد ۲۲۴ و ۲۳۱ قانون مجازات اسلامی در مورد زنای به عنف و زناهایی که در حکم زنای به عنف است به این نحو عمل می‌شود:

• اگر زن باکره باشد: زانی به اعدام محکوم می‌شود و باید ارش البکاره و مهرالمثل هم به زن بدهد.
• اگر زن باکره نباشد: زانی به اعدام محکوم می‌شود و باید مهرالمثل هم به زن بدهد.

⇐ در این مورد باید دانست که حکم پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل فقط مختص زنای به عنف است و در زنای با رضایت زن ارش البکاره و مهرالمثل ثابت نمی‌شود (تبصره 1 ماده 658 قانون مجازات اسلامی).

⇐  در جرائم موجب حد (که زنا از جرایم حدی است و مجازات آن حد زناست)، تعدد جرم، موجب تعدد مجازات است مگر در مواردی که جرائم ارتکابی و نیز مجازات آنها یکسان باشد. پس اگر مرد و زنی چند بار با یکدیگر مرتکب زنا شوند، چنانچه مجازات اعدام و جلد یا رجم و جلد ثابت باشد، تنها اعدام یا رجم حسب مورد اجراء می‌شود.

نحوه شکایت

در شرایطی که جرم زنای به عنف رخ داده باشد، ضروری است که فرد آسیب‌دیده فوراً و بدون پاک کردن نشانه‌های جرم، به کلانتری محلی مراجعه کند. کارکنان کلانتری، فرد را برای ارزیابی به مرکز پزشکی قانونی هدایت خواهند کرد. مهم است که فرد آسیب‌دیده تا زمان معاینه پزشکی قانونی، هیچ‌گونه شواهدی را از بین نبرد و از شستشوی بدن یا لباس‌های خود خودداری کند.

پس از اتمام بررسی‌ها و آزمایش‌های پزشکی قانونی، باید برای ثبت شکایت، به یکی از مراکز خدمات قضایی مراجعه نمود و شکایتنامه‌ای در رابطه با جرم زنای به عنف تنظیم و ثبت کرد. گزارش پزشکی قانونی باید به شکایتنامه پیوست شود.

در موارد زنای به عنف، مراکز خدمات قضایی به جای ارسال پرونده به دادسرا، برای حفظ حریم خصوصی و جلوگیری از تحقیقات اولیه، پرونده را مستقیماً به دادگاه مربوطه ارجاع می‌دهند. دادگاه مسئول رسیدگی به این جرم، دادگاه کیفری یک است.

بهتر است بدانید به جرائم منافی عفت به طور مستقیم، در دادگاه صالح رسیدگی می‌شود. منظور از جرائم منافی عفت، جرائم جنسی حدی (مثل زنای به عنف)، همچنین جرائم رابطه نامشروع تعزیری مانند تقبیل (بوسیدن) و مضاجعه (با هم خوابیدن) است.

اثبات جرم زنا به عنف

طبق ماده 114 قانون مجازات اسلامی، در برخی از جرایم موجب حد هرگاه متهم قبل از اثبات جرم، توبه کند و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، حد از او ساقط می‌گردد. همچنین اگر جرم با اقرار ثابت شده باشد، در صورت توبه مرتکب حتی پس از اثبات جرم، دادگاه می‌تواند عفو مجرم را توسط رئیس قوه قضائیه از مقام رهبری درخواست نماید.

در زنا و لواط هرگاه جرم به عنف، اکراه و یا با اغفال بزه‌دیده انجام گیرد، مرتکب در صورت توبه و سقوط مجازات به حبس از 6 تا 2 سال) یا شلاق تعزیری (از 31 تا 99 ضربه) یا هر دو آنها محکوم می‌شود.

1) اقرار

اقرار به این معنی است که خود شخص اقرار ارتکاب جرم  می کند. در کلیه جرایم، یک‌بار اقرار کافی است، ولی در زنا اقرار چهار بار است.

2) شهادت

شهادت عبارت از اخبار شخصی غیر از طرفین دعوی به وقوع یا عدم وقوع جرم توسط متهم یا هر امر دیگری نزد مقام قضائی است.

نصاب شهادت در کلیه جرائم، دو شاهد مرد است ولی زنا با چهار شاهد مرد اثبات می‌گردد. برای اثبات زنای موجب حد جلد، تراشیدن و یا تبعید، شهادت دو مرد و چهار زن عادل نیز کافی است.

در خصوص شهادت بر زنا، شاهد باید حضوری عملی را که زنا با آن محقق می‌شود دیده باشد و هرگاه شهادت مستند به مشاهده نباشد و همچنین در صورتی که شهود به عدد لازم نرسند شهادت در خصوص زنا، قذف محسوب می‌شود و موجب حد است.

هرگاه متهم به زنا، مدعی زوجیت یا وطی به شبهه باشد، ادعای وی بدون بینه یا سوگند پذیرفته می‌شود مگر آنکه خلاف آن با حجت شرعی لازم ثابت شود.