طبق ماده 752 قانون مدنی، صلح ممکن است یا در مورد رفع تنازع موجود و یا جلوگیری از تنازع احتمالی در مورد معامله و غیر آن واقع شود.
اهلیت طرفین در عقد صلح
طبق ماده 753 قانون مدنی، برای صحت صلح، طرفین باید اهلیت معامله و تصرف در مورد صلح داشته باشند.
صلح نامشروع
طبق ماده 754 قانون مدنی، هر صلح نافذ است جز صلح بر امری که غیر مشروع باشد.
اقرار در صلح
طبق ماده 755 قانون مدنی، صلح با انکار دعوی نیز جایز است، بنابراین درخواست صلح اقرار محسوب نمیشود.
صلحِ ضرر و زیان ناشی از جرم
طبق ماده 756 قانون مدنی، حقوق خصوصی که از جرم تولید میشود ممکن است مورد صلح واقع شود.
منظور از حقوق خصوصی ضرر و زیان ناشی از جرم است که مجرم باید آن را جبران نماید.
صلح بلاعوض
طبق ماده 757 قانون مدنی، صلح بلاعوض نیز جایز است.
هیچ محدودیتی برای مورد صلح وجود ندارد
طبق ماده 758 قانون مدنی، صلح در مقام معاملات، هر چند نتیجه معامله را که به جای آن واقع شده است میدهد، لیکن شرایط و احکام خاصه آن معامله را ندارد؛ بنابراین اگر مورد صلح عین باشد در مقابل عوض نتیجه آن همان نتیجه بیع خواهد بود، بدون اینکه شرایط و احکام خاصه بیع در آن مُجری شود.
حق شُفعه در صلح
طبق ماده 759 قانون مدنی، حق شُفعه در صلح نیست، هر چند در مقام بیع باشد.
صلح عقد لازم است
طبق ماده 760 قانون مدنی، صلح عقد لازم است، اگر چه در مقام عقود جائزه واقع شده باشد و برهم نمیخورد، مگر در موارد فسخ به خیار یا اقاله.
صلح پایان دهنده دعوی
طبق ماده 761 قانون مدنی، صلحی که در مورد تنازع یا مبنی بر تسامح باشد قاطع بین طرفین است، و هیچ یک نمیتواند آن را فسخ کند اگر چه به ادعاء غبن باشد، مگر در صورت تخلف شرط یا اشتراط خیار.
اشتباه در عقد صلح
طبقماده 762 قانون مدنی، اگر در طرف مصالحه، و یا در مورد صلح، اشتباهی واقع شده باشد صلح باطل است.
اکراه در صلح
طبق ماده 763 قانون مدنی، صلح به اکراه نافذ نیست.
تدلیس در صلح
طبق ماده 764 قانون مدنی، تدلیس در صلح موجب خیار فسخ است.
صلح معامله باطله
طبق ماده 765 قانون مدنی، صلح دعوی مبتنی بر معامله باطله باطل است، ولی صلح دعوی ناشی از بطلان معامله صحیح است.
دعاوی داخل در صلح
طبق ماده 766 قانون مدنی، اگر طرفین به طور کلی تمام دعاوی واقعیه و فرضیه خود را به صلح خاتمه داده باشند، کلیه دعاوی داخل در صلح محسوب است، اگرچه منشاء دعوی در حین صلح معلوم نباشد، مگر اینکه صلح به حسب قرائن شامل آن نگردد.
صلح باطل
طبق ماده 767 قانون مدنی، اگر بعد از صلح معلوم گردد که موضوع صلح منتفی بوده است صلح باطل است.
پرداخت نفقه طبق صلح
طبق ماده 768 قانون مدنی، در عقد صلح ممکن است احد طرفین، در عوض مالالصلحی که میگیرد، متعهد شود که نفقه معینی همه ساله یا همه ماهه تا مدت معین تادیه کند. این تعهد ممکن است به نفع طرفین مصالحه یا به نفع شخص یا اشخاص ثالث واقع شود.
طبق ماده 769 قانون مدنی، در تعهد مذکوره در ماده قبل، به نفع هر کس که واقع شده باشد، ممکن است شرط نمود که بعد از فوت مُنتَفِع، نفقه به وراث او داده شود.
طبق ماده 770 قانون مدنی، صلحی که بر طبق دو ماده فوق واقع میشود به ورشکستگی یا افلاس متعهد نفقه فسخ نمیشود، مگر اینکه شرط شده باشد.
+ پرسش: ملکی با جعل صلح عمری از مالک گرفته شده و مالک فوت شده. وراث شکایتی بر جعلی بودن صلح عمری کردن و اثابت شد که برگه جعلی بوده و قاضی دستور از بین بردن صلحنامه جعلی رو داد. بعد از ۲۵ روز وراث هیچ اقدامی نکردند و شخصی که برگه را جعل کرد بود درخواست الزام به تنظیم سند رسمی ملک را کردو سند بهش دادند، وراث شکایت دوباره کردند و پرونده ارجاع شد به دیوان عالی کشور و رای دیوان این بود که چون در مهلت قانونی اقدامی صورت نگرفته از طرف وراث دیگه نمیشه کاری کرد و فردی که صلح عمری را جعل کرده بود از طرف دادگاه سند تک برگ به نامش صادر شد و الان سند داره، یعنی دادگاه سند به نامش زد. شخصی که سند داره الان اقدام به تخلیه ملک و فروش ملک کرد و وراث شکایت استفاده از سند مجعول رو کردند، یعنی آغاز کلاهبرداری. آیا با این حال ممکنه دوباره دادگاه دستور به ابطال سند بده؟
– پاسخ: بله باتوجه به دادنامه قبلی امکان صدور رای هست