کیفری

محکوم علیه و محکوم له کیست؟ و معنی محکوم به یعنی چه؟

محکوم کسی که به حکم کیفری یا مدنی یا اداری محکوم شده است. در قوانین ایران و همچنین احکام دادگاه‌ها به کلمات محکوم‌ٌعَلیه، محکومٌ‌لَه و محکوم‌ٌبِه زیاد برخورد کرده‌اید. به همین دلیل است که بدنبال معنی دقیق آن هستید. بطور خلاصه «محکوم علیه» به مفهوم طرفی است که در دعوا محکوم شده، چه خواهان یا خوانده باشد و «محکوم له» به مفهوم طرفی است که در دعوا پیروز شده، چه خواهان یا خوانده دعوا باشد و «محکوم به» چیزی هست که مورد حکم قرار می‌گیرد. در ادامه به تعریف بهتر و کامل‌تر این عناوین خواهیم پرداخت.

محکوم علیه کیست؟

محکوم علیه کسی است که حکم جزئاً یا کلاً، علیه وی یا به ضرر وی صادر شود.

بطور مثال اگر مدعی یا خواهان در پرونده های حقوقی نتواند صحت ادعای خود را به اثبات رساند و دعوا محکوم به بطلان یا رد شود محکوم علیه نامیده می شود. در مورد خوانده هم همین حکم جاری است.

در پرونده های کیفری هم در صورتی که شاکی نتواند علیه متهم دلایل کافی اقامه کند و در دادسرا قرار منع تعقیب متهم صادر شود شاکی محکوم علیه است. در صورتی که اتهام متهم ثابت گردد و علیه وی حکمی صادر شود متهم در این صورت محکوم علیه خوانده می شود.

در نتیجه محکوم علیه چه در پرونده های حقوقی و چه در پرونده های کیفری کسی است که حکم علیه وی صادر می شود و در این مورد قطعیت دادنامه مورد نظر نیست.

مثال» ماده ۴۲۹ قانون مجازات اسلامی:

در مواردی که محکوم به قصاص، در زندان است و صاحب حق قصاص، بدون عذر موجه یا به علت ناتوانی در پرداخت فاضل دیه یا به جهت انتظار برای بلوغ یا افاقه ولی‌دم یا مجنی‌علیه، مرتکب را در وضعیت نامعین رها نماید، با شکایت محکوم‌علیه از این امر، دادگاه صادرکننده حکم، مدت مناسبی را مشخص و به صاحب حق قصاص اعلام می کند تا ظرف مهلت مقرر نسبت به گذشت، مصالحه یا اجرای قصاص اقدام کند.

در صورت عدم اقدام او در این مدت، دادگاه می‌تواند پس از تعیین تعزیر بر اساس کتاب پنجم «تعزیرات» و گذشتن مدت زمان آن با اخذ وثیقه مناسب و تایید رئیس حوزه قضائی و رئیس کل دادگستری استان تا تعیین تکلیف از سوی صاحب حق قصاص، مرتکب را آزاد کند.

محکوم علیه و محکوم له کیست؟

تعریف محکوم له چیست؟

محکوم له کسی است که حکم جزئاً یا کلاً، به نفع او صادر شده باشد. تفاوتی نمی کند که خواهان دعوا یا خوانده آن باشد.

بطور مثال چنانچه حکمی صادر شود که به موجب آن، خواهان در تمام یا بخشی از خواسته خود ذی‌حق شناخته شده و خوانده دعوا، به ادا حق او محکوم شده باشد، بسته به مورد، کلاً یا جزئا، «محکوم له» می باشد. و در برابر خوانده، بسته به مورد کلا یا جزئا، «محکوم علیه» شمرده می شود.

در همین فرض، خواهان نیز در آن بخش از خواسته خود که در دادخواست مشخص نموده و بی حق اعلام شده «محکوم علیه» و خوانده در همین بخش، «محکوم له» به شمار می رود.

مثال» ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی:

مهلت پرداخت دیه، از زمان وقوع جنایت به ترتیب زیر است مگر اینکه به نحو دیگری تراضی شده باشد:

الف- در عمد موجب دیه، ظرف یک سال قمری

ب- در شبه عمد، ظرف دو سال قمری

پ- در خطای محض، ظرف سه سال قمری

تبصره- هرگاه پرداخت کننده در بین مهلت های مقرر نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از دیه اقدام نماید، محکوم‌له مکلف به قبول آن است.

تعریف محکوم به یعنی چه؟

محکوم به، آن چیزی است که در مورد آن حکم صادر شده و یا چیزی که بین محکوم علیه و محکوم له به آن حکم شده است.

مثال» ماده ۴۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی:

با درخواست اعاده دادرسی و پس از صدور قرار قبولی آن به شرح ذیل اقدام می‌گردد:

الف – چنانچه محکوم‌به غیرمالی باشد اجرای حکم متوقف خواهد شد.

ب – چنانچه محکوم‌به مالی است و امکان اخذ تامین و جبران خسارت احتمالی باشد به تشخیص دادگاه از محکوم‌له تامین مناسب اخذ و اجرای حکم ادامه می یابد.

ج – در مواردی که درخواست اعاده دادرسی مربوط به یک قسمت از حکم باشد حسب مورد مطابق بندهای (الف) و (ب) اقدام می‌گردد.

 

[مقاله مرتبط: نفقه چیست؟ ]

اگر به مشاوره حقوقی تلفنی فوری نیاز دارید بر روی "مشاوره با وکیل" کلیک نمایید.

مشاوره با وکیل

نوشته های مشابه

28 دیدگاه

  1. با سلام یک دزد توی روستای چندین منزل سرقت کرده از منزل پدربزرگم تمام وسایل برده حتی نمکدون و فلفل کلا جارو کرده. وقتی پیداش کردن گرفتنش فقط یه مقدار قاشق چنگال و قفل و کلید تو خونه‌اش بوده و خودش به همه دزدی‌ها اعتراف کرده کارشناس قوه هم اومدن گزارش زده و تخمین قیمت زده حدود ۴۶ میلیون لذا الان متن دادستانی که فرستاده برای قاضی که هفته اینده در جلسه حکم صادر بشه نوشته مستند به ماده ۶۵۶ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و همچنین اقرار صریح متهمان. ایا امید هست که حکمی صادر بشه دزدان به رد مال محکوم بشن و جبران خسارت کنند یا خیر؟

    1. باسلام و احترام
      در صورت صدور حکم محکومیت محکوم به رد مال نیز می‌شوند.

    2. سلام علیکم
      البته شک نکن اما اگه مالی داشته باشه
      بزار واضح بگم
      مثال:طرف ۲تاخونه داره یا۲تاماشین داره مالی که به غیر هست یعنی اگه یه خونه داشته باشه برای استفاده خودش وهمسر وفرزندش هس اگه یه ماشین داشته باشه هم همینطور
      اما غیرازاین باشه ظبط میشه وبین شاکیان مورد برسی قرارمیگیره
      حساب یانکی
      یاهروجهی نزد شخص
      ویا اوراق سهام یا…
      داشته باشه باید به دادگاه معرفی کنه
      والا غیرازاین باشه طبق ماده۳۴قانون اجرای احکام مدنی وماده ۲۰ق.م.ا. وماده۱۶نحوه اجرای محکومیت فرار ازدین محسوب میشه وحبس درجه هفت رودرپی خواد داشت

  2. سلام بنده در یک پرونده شهادت دادم و متهم در دادگاه بدوی محکوم شد اما در تجدید نظر برائت خورد. و الان از من به اتهام شهادت کذب شاکی هست. امکان دارد من محکوم بشم یا خیر. برائت متهم بخاطر حد نصاب شهادت در کلیه جرایم شهادت دو مرد می‌باشد. با توجه به انکار متهم رای برائت. امکان محکومیت را دارم یا نه؟

    1. باسلام
      در صورتی که برائت به دلیل‌ عدم کفایت ادله و مدارک و کافی نبودن شهود بوده باشد امکان محکومیت شما در خصوص شهادت کذب وجود ندارد.

  3. بنده یه چک از سال ۹۸ از یکی از مشتریانم به ارزش ۱۰ میلیون تومن بابت خرید اجناس طی یه قرارداد دستی گرفتم و تا الان خبری از ایشون نشد تا اینکه متوجه شدم طرف فوت شده و چک رو بلافاصله برگشت زدم و در شورا حکم محکومیت صاحب حسابو گرفتم منتها یه شخص ثالثی از من بجرم سرقت شکایت کرده و گفته چک امانی بوده و من چکو از داخل دفترش سرقت کردم و استناد به شهادت شهود کرده الان میخوام بدونم من محکوم میشم؟

    1. اصل بر برائت است خلاف آن نیاز به ادله اثباتی قوی دارد. اگر چک به نام شما صادر شده باشد امکان اثبات چنین ادعایی وجود ندارد. ولی بهتر است موضوع توسط وکیل بررسی شود.

    2. بله طبق قانون ۹۴ اجرای محکومیت مالی
      موردشما کیفری هس وبه درخواست شاکی شما بازداشت خواهیدشد

  4. سلام و وقت بخیر اینجانب از همسایه منزل مسکونی خودم مبنی برتصرف ملک شکایت تنظیم کردم که مابین زمین بنده و ایشان یک نهر قنات عمومی جریان دارد که از سالیان گذشته دران منطقه وجود داشته است و ایشان بین زمین من و خودش اقدام به دیوارکشی نموده است در شورای حل اختلاف ایشان تعهد داند که اگر این قنات عمومی باشد نسبت به تخریب ان اقدام میکنم بعد از گردش پرونده به شعبه کیفری کیفری ارجاع شد کارشناس یک نفره و سه نفره به نفع بنده نظر دادند کارشناس پنج نفره هم عنوان نمودند که نهر قنات که متعلق به عموم روستا است را متشکی عنه به تصرف خودش دراورده ولی به عرصه من هیچ تعرضی نکرده است حالا میخوام بدونم با اون تعهدی که در شورای حل اختلاف ازش گرفتن میشه از دادگاه بخوام که دیوار رو تخریب کنه چون چند متری از زمین بنده رو هم گرفته میخوام اعتراض کنم به نظریه کارشناس میترسم قاضی بگه برو ۷نفره بیار هزینشم خیلی بالاست معلومم نیست اونها چی بگن؟

    1. باسلام
      اگر در رای نهایی شما محکوم شدید هزینه‌های دادرسی از جمله کارشناس در صورت مطالبه بر عهده شماست و در صورتی که رای به نفع شما باشد می‌توانید مجدد دادخواست مطالبه خسارات از جمله هزینه کارشناسی را بدهید.

  5. اگر مردی امروز منزل و ماشینش را بنام کسی انتقال بده و قبل از انتقال هیچ شکایتی از طرف خانمش نشده باشه ولی بعد از انتقال اموال بنام دیگری، خانمش فورا مهریه اش ونفقه را اقدام کند ؟ درکل باید چکار کند اموالش را که خانمش و دادگاه نتوانند آن مال و اموال را برای مهریه برداشت و یا نتواند مرد را محکوم به فرار از دین کنند؟

    1. باسلام
      انتقال قبل از حکم محکومیت قطعی، مشمول مجازات جرم فرار از دین نمی‌شود. اما در صورتی که زوجه بتواند ثابت کند که این انتقال بابت فرار از دین بوده، معامله صوری بوده و باطل می‌شود.

  6. سلام احمد خدابنده لو با عرض پوزش مزت اگر من یکی قاضی یا اختیار ات دستم بودم زبان فارسی را تقرمی دادم برایم اجراییه امده است مشخصات محکوم له بعلاوه محکوم لهم احمد خدابنده لو خواهان را بنویسید تا حالی شویم من یک بی سواد هستم همه مردم ایران درس حقوق نخواند است مشخصات محکوم علیه /محکوم علیهم این را خوانده بنویس ایران 85میلیون جمیت دارد بعلاوه 72نو زبان ترکی دارد سران مملکت از قدیم تا حالا دست ترک ها است از شما خوهشمندم یک عده مردم سواد کافی ندارند و درس حقوق نخواند ه اند کلمات را وازتر بنویسید تا یک عده حالی شوند

  7. سلام وقت بخیر خدمت وکیل محترم، با توجه به شرایط انتقال پروانه به استان تهران بند تاکیدی بر عدم محکومیت شورای انتظامی، شرایط یا تبصره‌ای وجود دارد که با وجود محکومیت درجه ۲، توبیخ کتبی و درج در پرونده در استانی دیگر برای انتقال به استان تهران راه‌حلی وجود دارد (موضوع انتقال اجباری هست)؟

    1. سلام شرط انتقال نداشتن محکومیت انتظامی فرد متقاضی است و از مدارک لازم برای ثبت درخواست همین گواهی عدم محکومیت می باشد.

  8. سلام بعد از پایان پرونده به جرم مشارکت در انتقال مال غیر و جعل امضا هر دو نفر شریک علاوه بر رد مال به ۶ماه حبس تعزیری و پرداخت ۴.۵ ملیون به صندوق دولت و تعلیق ۶ماه حبس محکوم شدیم و رای صادره قطعی است، ولی در واقعیت ما باهم بودیم اما امضا را من نزدم که به دادگاه هم نگفته‌ام، حال چه کنم؟

    1. سلام
      طبق ماده 125 قانون مجازات اسلامی ، هر کس با شخص یا اشخاص دیگر در عملیات اجرایی جرمی مشارکت کند و جرم، مستند به رفتار همه آن‌ها باشد خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است. در مورد جرایم غیرعمدی نیز چنانچه جرم، مستند به تقصیر دو یا چند نفر باشد مقصران، شریک در جرم محسوب می‌شوند و مجازات هر یک از آنان، مجازات فاعل مستقل آن جرم است.

    1. همان محکوم له است که در این جا بصورت جمع (آن دو) بکار برده شده است.

    1. محکوم به به موردی گفته میشه که در طرفین مقصرنیس
      یعنی شما ازشخصی شکای هستید

  9. با سلام طی شکوائیه‌ای مبنی بر ممانعت از حق در زمینه حق ارتفاق، دادگاه به نفع بنده حکم داده است و به اجرای احکام ارسال شده است. مشتکی‌عنه خواسته که مسیر حق ارتفاق عوض شود و لوله‌گذاری کند و ما هم موافقت کردیم ولی کامل کارش را انجام نداده و اجرای احکام چند بار از من تلفنی سوال کردند که آیا مشتکی‌عنه به تعهدش عمل کرده یا نه و طبیعتا جواب ما منفی بوده. در تاریخ 15 خرداد احضاریه صادر کرده و ده روز مهلت داده که به اجرای احکام مراجعه کنم ولی من حواسم نبود و دو روز از ده روز گذشته. الان چه کار باید کنم و چه خواهد شد؟

    1. معنی محکوم له به شخصی گفته می شود که حکم به نفع او صادر شده باشد

  10. سلام شخصی به خاطر بدهی توسط طلبکار جلب شده و زندان هست، چون مبلغ زیاده و واقعا در توانش نیست، قبل از جلب، دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به خارج از مهلت داده بود و وقت رسیدگی یک ماه دیگه هست. از طرفی وکالت تعویض پلاک ماشینی به نامش هست که ۷ روز دیگه تاریخش تمام میشه، گفتن باید از داخل زندان به برادرش وکالت بده که برادرش به نام خودش تعویض پلاک کنه که البته زمان میبره. سوالم این است که اگر اقدام کنه برای این وکالت از داخل زندان، روی پرونده اعسارش اثر منفی نداره و به ضررش نیست که مثلا بگن وکالت ماشین داره پس توانایی مالی داره؟ البته مبلغ بدهی چند برابر قیمت ماشین هست. راهکار دیگری وجود نداره؟ تاثیر اعطای وکالتنامه تعویض پلاک بر رد اعسار محکوم‌ علیه در حبس چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا