چک برگشتی یا چک بی‌محل
ماده 10 قانون صدور چک:
هر کس با علم به بسته بودن حساب بانکی خود مبادرت به صدور چک نماید عمل وی در حکم صدور چک بی‌محل خواهد بود و به حداکثر مجازات مندرج در ماده 7 محکوم خواهد شد و مجازات تعیین شده غیرقابل تعلیق خواهد بود.
بسته شدن حساب چک بی‌محل
ماده 21 قانون صدور چک:
بانک‌ها مکلفند کلیه حسابهای جاری اشخاصی را که بیش از یکبار چک بی‌محل صادر کرده و تعقیب آنها منجر به صدور کیفرخواست شده باشد بسته و تا سه سال به نام آنها حساب جاری دیگری باز ننمایند.
تبصره 1 – بانک مرکزی مکلف است با تجمیع اطلاعات گواهینامه‌های عدم پرداخت و آرای قطعی محاکم درباره چک در سامانه یکپارچه خود، امکان دسترسی برخط بانک‌ها و موسسات اعتباری را به سوابق صدور و پرداخت چک و همچنین امکان استعلام گواهینامه‌های عدم پرداخت را برای مراجع قضایی و ثبتی از طریق شبکه ملی عدالت ایجاد نماید. قوه قضائیه نیز مکلف است امکان دسترسی برخط بانک مرکزی به احکام ورشکستگی، اعسار از پرداخت محکوم‌به و همچنین آرای قطعی صادرشده درباره چکهای برگشتی و دعاوی مطروحه طبق ماده (14) این قانون به همراه گواهینامه عدم پرداخت مربوط را از طریق سامانه سجل محکومیت‌های مالی فراهم نماید.
تبصره 2 – ضوابط و مقررات مربوط به محرومیت افراد از افتتاح حساب جاری و نحوه پاسخ به استعلامات بانک‌ها به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که ظرف مدت سه‌ماه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تنظیم و به تصویب هیات دولت می‌رسد.
چک برگشتی رفع سوءاثر نشده
ماده 10 قانون صدور چک:
بانک مرکزی مکلف است ظرف مدت دو سال پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون در مورد اشخاص ورشکسته، معسر از پرداخت محکوم‌به یا دارای چک برگشتی رفع سوءاثر نشده، از دریافت دسته چک و صدور چک جدید در سامانه صیاد و استفاده از چک موردی جلوگیری کرده و همچنین امکان استعلام آخرین وضعیت صادرکننده چک شامل سقف اعتبار مجاز، سابقه چک برگشتی در سه سال اخیر و میزان تعهدات چکهای تسویه نشده را صرفا برای کسانی که قصد دریافت چک را دارند، فراهم نماید. سامانه مذکور به نحوی خواهد بود که صدور هر برگه چک مستلزم ثبت هویت دارنده، مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برگه چک توسط صادرکننده بوده و امکان انتقال چک به شخص دیگر توسط دارنده تا قبل از تسویه آن، با ثبت هویت شخص جدید برای همان شناسه یکتای چک امکان‌پذیر باشد. مبلغ چک نباید از اختلاف سقف اعتبار مجاز و تعهدات چکهای تسویه نشده بیشتر باشد.
تبصره 1 – در مورد برگه چکهایی که از دسته چکهای ارائه شده پس از پایان اسفندماه سال 1399 صادر می‌شوند، تسویه چک صرفاً در سامانه تسویه چک (چکاوک) طبق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده نهائی چک بر اساس استعلام از سامانه صیاد انجام خواهد شد و در صورتی که مالکیت آنها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون نبوده و بانک‌ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند. در این موارد صدور و پشت نویسی چک در وجه حامل ممنوع است و ثبت انتقال چک در سامانه صیاد جایگزین پشت نویسی چک خواهد بود. چکهای صادرشده از دسته چکهایی که تاریخ ارائه آن دسته چکها قبل از زمان مذکور در این تبصره باشد، تابع قانون زمان ارائه دسته چک است و بانک‌ها بدون نیاز به ثبت آن چکها در سامانه صیاد نسبت به پرداخت وجه چک اقدام می کنند. در کلیه برگه های دسته چکهای ارائه شده پس از تاریخ فوق الذکر باید عبارت (صدور و پشت نویسی چک بدون درج در سامانه صیاد فاقد اعتبار است) درج شود.
تبصره 2- ممنوعیت‌های این ماده در مورد اشخاص ورشکسته، معسر از پرداخت محکوم‌به یا دارای چک برگشتی رفع سوءاثر نشده که به وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی اقدام می‌کنند نیز مجری است.
مشاوره حقوقی
+ پرسش: چکی رو در وجه x صادر کردم که به صورت امانی بود. چک رو پشت نویسی و امضا و خرج کرد. بعد از پاس نشدن، دارنده چک در یک دعوای حقوقی هم بنده و هم ظهرنویس رو تضامنی محکوم کرد. اگر خیانت در امانت و یا کلاهبرداری x رو در قبال این چک محکوم کنم، آیا می‌تونم به استناد این رای، محکومیت حقوقی رو برگردونم و چک رو بگیرم؟
– پاسخ:
+ پرسش: دو فقره چک از برادرم دریافت کردم که برای شخص دیگری است. شخصی که چک برای اوست ظرف نصف روز چک را مسدود نامحدود کرده است. حالا من باید از صاحب حساب شکایت کنم یا از شخصی که چک را به من منتقل کرده؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: همسرم برای انجام امور مغازه و خریدهای روتین از چکهای پدرم استفاده می‌کرد. از چند ماه پیش که به مشکل خوردیم و در شرف طلاق هستیم چکهایی که به نام پدرم بود را پاس نکرد (حدود ۴۰۰میلیون است) من و پدر در تلاش هستیم مبالغ را پرداخت کنیم تا چکها پاس شود، پس از پرداخت چگونه می‌توانم این مبالغ را از ایشان دریافت کنم؟ چه اقدامی باید انجام دهم؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: من یک چک برای ۱ خرداد داشتم که برگشت خورده و من می‌خوام برم چک برگشتی رو از بانک بگیرم. حالا می‌خوام بدونم چقدر زمان دارم تا چک رو اجرا بذارم؟ از طرفی هم طرف به من گفته ۲.۳ روز یا نهایتا یک ماه کل پول رو میدم بهت، می‌خوام بدونم اگر بهش یک ماه زمان بدم و پولم رو نداد، باز می‌تونم چک رو اجرا بذارم؟ با وجود چک برگشتی و مسدود شدن حساب طرف، می‌تونم ازش یک چک جدید بگیرم بابت همین یک ماهی که قراره بهم پولم رو بده؟ آیا چکش معتبره یا نه؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: من ۵ سال پیش زمینی فروختم. در قرارداد شرط انفساخ وجود داشت و چکهای ثمن معامله را در بازار خرج کردم، برگشت خوردن. الان می‌تونم دادخواست انفساخ مطرح کنم و اینکه به اصل چک و گواهی عدم پرداخت دسترسی ندارم. حتما باید برای دادخواست انفساخ اصل چکها و گواهی رو باید داشته باشم؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: شخصی یک فقره چک را که خود برگشت زده و گواهی عدم پرداخت آن را به نام خودش گرفته و به بنده داده است. چک ۴ سال پیش به دلیل اعلام مفقودی صاحب چک برگشت خورده و کسری موجودی هم داشته است. البته اعلام مفقودی صاحب چک بی‌دلیل بوده و در این ۴ سال هیچگونه شکایت کیفری هم از دارنده انجام نداده و در عوض از دارنده برای پرداخت مهلت خواسته است. با توجه به توضیحات فوق، دارنده فعلی چک اینجانب می‌باشم و چنانچه بخواهم برای وصول چک علیه انتقال دهنده و صادر کننده اقدام نمایم موضوع اعلام مفقودی صادر کننده چک در گواهی عدم پرداخت مانع اقدام من خواهد شد؟ و اگر چنین باشد چه اقدامی می‌بایست انجام دهم؟
– پاسخ: با توجه به عدم طرح شکایت توسط صادرکننده، شما منع قانونی جهت اقدام ندارید و می توانید وجه آن را از صادر کننده مطالبه کنید.
+ پرسش: دوستم ماشینی خرید که می‌بایست ماهانه ۱۰ میلیون تومان قسط بدهد و بنده به جای ایشان به نمایشگاه‌دار، ۱۳ فقره چک ۱۰ میلیونی دادم و مقرر شد دوستم ماه به ماه پول رو به حسابم واریز کنه. الان مسئله اینجاست که دوستم زده زیر همه‌چیز و پول چکها رو نمیده، من موندم و کلی چک برگشتی. الان هم ازم شکایت کردن. البته اینم بگم از دوستم یک اقرارنامه هم دارم که هم اثرانگشت زده و هم امضا کرده و هم نمایشگاه داره اون رو امضا کرده. می‌خواستم بدونم آیا میشه شکایت کنم؟ آیا این اقرارنامه معتبره؟ شکایتم نتیجه‌بخش خواهد بود؟0
– پاسخ: 0
+ پرسش: من چند سال پیش از شخصی چک داشتم که برگشت زدم و حقوقش رو از اداره ثبت توقیف کردم. بعدش چک در دفترخانه وکالت بلاعزل به دوستم دادم تا ایشان بگیره اما قرارداد نوشتیم اگر چک مشمول تاخیر تادیه بشه نصفش برای منه، ایشان زرنگی کرده وکالت به خانمش تنفیذ زده تا به اسم اون کارهای چک انجام بده. بنده چه شکایتی مطرح کنم به استناد قرارداد برای تاخیر تادیه؟ اگر دوستم و همسرش شکایت کردن برای تاخیر تادیه صاحب چک، میشه فهمید؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: قبل از عید یک نفر تماس گرفت باهام که یک چک از من داره و موجودی ندارم و برگشت میزنه که من شوکه شدم، چون من اصلا با چک کار نمی‌کنم. بعد از اینکه طرف مقابل چک رو برگشت زد رفتم بانک و دیدم مبلغ دویست هزار تومان چک پاس نشده دارم. بعد از این که با طرف صحبت کردم متوجه شدم که طرف مبلغ چک رو دویست میلیون تومان میگه ولی در بانک دویست هزار تومان ثبت شده. بعد از کلی پیگیری متوجه شدم یک نفر چک رو که سفید امضا بوده گرفته و خودش داخلش مبلغ نوشته و تاریخ داده به یک نفر که ازش پول نقد گرفته، حالا من اصلا یادم نیست و اصلا نمی‌دونم کی همچین چکی کشیدم اون هم بدون مبلغ و سفید امضا. حالا می‌خواستم بدونم باید چکار کنم؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: وصول چک از طریق اداره ثبت چگونه است؟ در صورت انصراف متقاضی، هزینه گرفته می‌شود؟ چند درصد مبلغ چک؟ اموال برای چک توسط اداره ثبت احصا و توقیف می‌شود یا باید توسط متقاضی معرفی گردد؟
– پاسخ: 0
سلام، یک چک ۳۰ میلیون تومنی صیادی قدیمی که اصلا هم ثبت نکرده بودم به کسی دادم که برگشت زده و اجرائیه‌ش رو گرفته و رفته توقیف اموال گرفته. واحد آپارتمانم رو که ۳ میلیارد تومن قیمتشه و هم مستاجر داره وهم اینکه سند آپارتمانم بابت ۶۰۰میلیون تومان در رهن بانک هست، آیا میتونه توقیفش رو بگیره؟ آیا میتونه مزایده بذاره؟ هم مبلغش کمه و هم در رهن و دست مستاجره.
سلام، چکی را برگشت زدم و مهلت ۱۰ روزه تمام شده ولی خبری نیست. امکان داره پول را به حساب دادگاه ریخته باشن؟ برای اجرای حکم باید به دادگاه مراجعه کنم یا پلیس قضایی؟