تعریف دعوای تصرف عدوانی
ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی:
دعوای تصرف عدوانی عبارتست از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می‌نماید.
اثبات مالکیت
در تصرف عدوانی سابقه تصرف خواهان و لحوق تصرف خوانده برای پذیرش دعوا کافی بوده گرچه حتی خواهان مالکیتی در ملک موضوع دعوی نداشته باشد و یا حتی خوانده با فرض وجود حقی از قبیل حق مالکیت در ملک مبادرت به تصرف آن نموده باشد لذا ملاک و مفاد جهت اثبات ادعای خواهان در بحث تصرف عدوانی سابقه تصرف وی بوده است، لذا ورود دادگاه در مالکیت خواهان در چنین دعاوی خلاف مقررات این قانون خواهد بود؛ چراکه از جمله شرایط اثبات دعوی قید نگردیده است.
تصرف عدوانی کیفری
ماده 690 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):
هر کس به وسیله صحنه‌سازی از قبیل پی‌کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرت‌بندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار و‌زارعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آیش زراعی، جنگل‌ها و مراتع ملی شده، کوهستان‌ها، باغ‌ها، قلمستان‌ها،منابع آب، چشمه‌سارها، انهار طبیعی و پارک‌های ملی، تاسیسات کشاورزی و دامداری و دامپروری و کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکت‌های وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عام‌المنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذی‌حق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت نماید یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذیصلاح دیگر مبادرت به عملیاتی نماید که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی گردد یا اقدام به هر گونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود. دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.
تبصره ۱ – رسیدگی به جرائم فوق‌الذکر خارج از نوبت به عمل می‌آید و مقام قضایی با تنظیم صورتمجلس دستور متوقف ماندن عملیات متجاوز را تا صدور حکم قطعی خواهد داد.
تبصره ۲ – در صورتی که تعداد متهمان سه نفر یا بیشتر باشد و قرائن قوی بر ارتکاب جرم موجود باشد قرار بازداشت صادر خواهد شد، مدعی می‌تواند تقاضای خلع ید و قلع بنا و اشجار و رفع آثار تجاوز را بنماید.
مشاوره حقوقی
+ پرسش: سال ۱۳۶۲ جهاد کشاورزی ۷۰ هکتار از اراضی ملی را طی یک صورت جلسه به ۱۴ نفر به صورت مشاع و اجاره واگذار نموده است که متاسفانه ادارات متولی تا کنون نه قراداد اجاره‌ای با پدران ما تنظیم کرده و نه محدوه واگذاری را مشخص کرده‌اند و تاکنون هیچ گونه نارضایتی از طرف ادارات متولی اعلام نشده و اکنون ادارات متولی متاسفانه بعد از ۴۰ سال فعالیت با طرح کروکی قسمتی از اراضی را مازاد بر واگذاری اعلام کرده است. نظریه کارشناس رسمی دادگستری این مطلب را تایید کرده است و ما که مورثین شرکای اولیه هستیم قبول داریم که مازاد بر واگذاری وجود دارد ولی از این موضوع هیچ گونه آگاهی و اطلاعی نداشتیم و متاسفانه ادارات متولی کم‌کاری خود را سرپوش می‌گذارند. لذا در قسمت مازاد بر واگذاری اقداماتی چون ساخت‌وساز منزل مسکونی و کشت درختان مرکبات و نخیلات و کشت صیفی‌جات و خرید و فروش و وقف صورت گرفته است. حال نظر شما بزرگواران در مورد این پرونده چیست؟ چگونه بی‌گناهی خود را به قاضی اثبات کنیم؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: من روستا ساکن هستم. جلوی ملک بنده رودخانه می‌باشد و راه عبور بنده از داخل همین رودخانه است. حال یک نفر اومده داخل رودخانه رو شخم زده و میگه من اینجا رو خریداری کردم و تو باید از راه دیگری عبور کنی و اینجا راه نداری. لطفا راهنمایی کنید من باید چه نوع شکایتی از ایشان کنم؟ آیا این مورد ممانعت از حق محسوب می‌گردد؟ امکان اینکه اول دادخواست حقوقی ممانعت از حق مطرح کرد، پس از محکومیت خوانده در دادگاه حقوقی امکان طرح شکایت کیفری ممانعت از حق هست؟
– پاسخ: 0
