مطالبه محکومُ به
ماده 7 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی:
اگر استیفای محکوم‌به از طرق مذکور در این قانون ممکن نگردد محکوم‌علیه به تقاضای محکوم‌له تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکوم‌له حبس می‌شود. چنانچه محکوم‌علیه تا سی روز پس از ابلاغ اجرائیه، ضمن ارائه صورت کلیه اموال خود، دعوای اعسار خویش را اقامه کرده باشد حبس نمی‌شود، مگر اینکه دعوای اعسار مسترد یا به موجب حکم قطعی رد شود.
تبصره 1 – چنانچه محکوم‌علیه خارج از مهلت مقرر در این ماده، ضمن ارائه صورت کلیه اموال خود، دعوای اعسار خود را اقامه کند، هرگاه محکوم‌له آزادی وی را بدون اخذ تامین بپذیرد یا محکوم‌علیه به تشخیص دادگاه کفیل یا وثیقه معتبر و معادل محکوم‌به ارائه نماید، دادگاه با صدور قرار قبولی وثیقه یا کفیل تا روشن شدن وضعیت اعسار از حبس محکوم‌علیه خودداری و در صورت حبس، او را آزاد می‌کند. در صورت رد دعوای اعسار به موجب حکم قطعی، به کفیل یا وثیقه گذار ابلاغ می‌شود که ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ واقعی نسبت به تسلیم محکوم‌علیه اقدام کند. در صورت عدم تسلیم ظرف مهلت مذکور حسب مورد به دستور دادستان یا رئیس دادگاهی که حکم تحت نظر آن اجراء می‌شود نسبت به استیفای محکوم‌به و هزینه‌های اجرائی از محل وثیقه یا وجه الکفاله اقدام می‌شود. در این مورد دستور دادگاه ظرف مهلت ده روز پس از ابلاغ واقعی قابل اعتراض در دادگاه تجدید نظر است. نحوه صدور قرارهای تامینی مزبور، مقررات اعتراض نسبت به دستور دادستان و سایر مقررات مربوط به این دستورها تابع قانون آیین دادرسی کیفری است.
تبصره 2 – مقررات راجع به تعویق و موانع اجرای مجازات حبس در خصوص کسانی که به استناد این ماده حبس می‌شوند نیز مجری است.
اثبات اعسار
ماده 7 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی:
در مواردی که وضعیت سابق مدیون دلالت بر ملائت وی داشته یا مدیون در عوض دین، مالی دریافت کرده یا به هر نحو تحصیل مال کرده باشد اثبات اعسار برعهده اوست مگر اینکه ثابت کند آن مال تلف حقیقی یا حکمی شده است در این صورت و نیز در مواردی که مدیون در عوض دین، مالی دریافت نکرده یا تحصیل نکرده باشد هرگاه خوانده دعوای اعسار نتواند ملائت فعلی یا سابق او را ثابت کند یا ملائت فعلی یا سابق او نزد قاضی محرز نباشد ادعای اعسار با سوگند مدیون مطابق تشریفات مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی پذیرفته می‌شود.
ماده 9 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی:
مدعی اعسار باید صورت کلیه اموال خود شامل تعداد یا مقدار و قیمت کلیه اموال منقول و غیرمنقول، به طور مشروح، مشتمل بر میزان وجوه نقدی که وی به هر عنوان نزد بانک‌ها و یا موسسات مالی و اعتباری ایرانی و خارجی دارد، به همراه مشخصات دقیق حسابهای مذکور و نیز کلیه اموالی که او به هر نحو نزد اشخاص ثالث دارد و کلیه مطالبات او از اشخاص ثالث و نیز فهرست نقل و انتقالات و هر نوع تغییر دیگر در اموال مذکور از زمان یک‌سال قبل از طرح دعوای اعسار به بعد را ضمیمه دادخواست اعسار خود کند.
در مواردی که بار اثبات اعسار برعهده مدیون است و نیز در مواردی که سابقه ملائت او اثبات شده باشد هرگاه مدیون بخواهد ادعای خود را با شهادت شهود ثابت کند باید شهادتنامه کتبی حداقل دو شاهد را به مدتی که بتوانند نسبت به وضعیت معیشت فرد اطلاع کافی داشته باشند به دادخواست اعسار خود ضمیمه نماید. شهادتنامه مذکور باید علاوه بر هویت و اقامتگاه شاهد، متضمن منشا اطلاعات و موارد مندرج در ماده (9) این قانون باشد.
مشاوره حقوقی
+ پرسش: یک سفته ۱۰۰ میلیونی بدون تاریخ از سال ۱۴۰۰ در دست داشتم که هرکاری کردم پولم رو پس نداد و مجبور شدم شهریور ۱۴۰۲ بذارم اجرا. چندبار جلسه داشتیم اما حاضر نشد، بعد که محکوم شد اعسار زد. در جلسه اعسار حاضر شد و دوتا شاهد آورد، هرکدام چیزی گفتن و سند خانه به نامش بود که اعسار او رد شد. یک ماه هم گذشته و اعتراضی نگذاشته، گفتن یکم تشریف بیار کارهای اجرای احکام رو انجام بده. به نظر شما چقدر دیگر طول میکشه؟گام‌های بعدی چی هست؟ راهکارهایی که بهتر است انجام بدم چیست؟
– پاسخ: از دادگاه درخواست صدور برگ اجرایی نمایید و پس از صدور اجراییه و گذشت مدت زمان 10 روز می توانید از طریق اجرای احکام توقیف اموال را انجام بدهید.
+ پرسش: متهم پرونده سرقت بلافاصله بعد از اجرائیه حکم، دادخواست اعسار داد ولی به دلیل عدم کارشناسی قیمت رد مال، دادخواست ایشان رد شد. الان بعد از گذشت شش ماه از صدور اجرائیه و اتمام مهلت سی روزه می‌تواند مجددا دادخواست اعسار بدهد؟
– پاسخ: 0
سلام محکومم به پرداخت دیه‌ام و قصد دارم اعسار بزنم و یک کارگاه اجاره کردم و با صاحب ملک به مشکل خوردم، آیا می‌تونم از صاحب کارگاه شکایت کنم، به نحوی که پرونده اعسارم به مشکل برنخوره؟ مثلا وسایل کارگاه رو بزنم به اسم شخص دیگری یا بگم امانت هستند؟ درکل می‌خوام پول ودیعه و کلا دستگاه‌ها تاثیری در اعسار نذاره. آیا شدنی هست؟