تعدیل نفقه به معنای برقراری عدالت در حق دریافت کننده و پرداخت کننده نفقه است. این اقدام از دو زاویه قابل بررسی است: تعدیل نفقه زن و فرزندان، و تعدیل در میزان نفقه پرداختی به افرادی که موظف به پرداخت آن هستند.
وقتی پرداخت کننده نفقه به دلایلی مانند بیماری یا تغییر شرایط اقتصادی نتواند مبلغ معینی که دادگاه تعیین کرده است را پرداخت کند، می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست تعدیل نفقه را ارائه دهد. دادگاه با بررسی مدارک و شواهد، می‌تواند مبلغ نفقه را با توجه به شرایط فعلی افراد تغییر دهد.
در صورتی که نفقه پرداختی به زن یا فرزندانش با شرایط زندگی آن‌ها متناسب نباشد، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست تعدیل نفقه را ارائه دهد. همچنین، پرداخت کننده نفقه نیز می‌تواند از دادگاه درخواست تعدیل نفقه را داشته باشد، اگر توانایی مالی برای پرداخت نفقه را نداشته باشد.
در هر دو حالت، دادگاه با بررسی مدارک و شواهد و با در نظر گرفتن شرایط زندگی افراد، تصمیم مبنی بر تعدیل نفقه را اتخاذ می‌کند. این اقدام به عنوان یک راهکار برای برقراری عدالت و تعادل در روابط خانوادگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نفقه
طبق ماده 1106 قانون مدنی، در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
و طبق ماده 1111 قانون مدنی، زن می‌تواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه زن را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.
طبق ماده 1199 قانون مدنی، نفقه اولاد بر عهده پدر است؛ پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است با رعایت الاقرب‌‌فالاقرب، در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آن ها نفقه بر عهده مادر است.
هرگاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب‌النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه مساوی تادیه کنند.
مشاوره حقوقی
+ پرسش: همسرم دادخواست طلاق داده و پرونده رو تازه اعتراض زدم برای دیوان عالی. نفقه در پرونده طلاق پارسال تعیین شده و بسیار کمه، دادخواست تعدیل دادم قاضی گفت چون پرونده طلاق قطعی نشده نمیشه رو اون حکم یک حکم دیگه داد و رد کرد، گفت برو بعد از قطعی شدن و ثبت دادخواست بده، ولی فکر می‌کنم افزایش نفقه ربطی به طلاق نداره.
– پاسخ: استدلال قاضی محترم دادگاه صحیح می‌باشد. پس از ابلاغ رای نهایی، دادخواست تعدیل مطرح کنید.
+ پرسش: دادنامه طلاق از طرف زوج در تجدیدنظر صادر شد که اعتراض دادم به فرجام خواهی که فرجام خواهی نیز رای تجدیدنظر رو تایید کرد و هنوز اجرای احکام و دادگاه بدوی ارجاع نشده. بنده یک پرونده باز هم دارم که برای تعدیل نفقه نیز اقدام کردم که نفقه‌ام نسبت به قبل از صدور طلاق افزایش یافته و جدیدا ارجاع شده به تجدیدنظر، حالا چون هنوز تعدیل نفقه قطعی صادر نشده، همون نفقه قبل رو باید تا عده پرداخت کنه؟ اگر تا ماه دیگر و در مدت عده رای تعدیل نفقه قطعی بشه، آیا این مابه‌التفاوت‌های تعدیل به من تعلق می‌گیره؟
– پاسخ: 0