اجرت المثل بعد از فوت شوهر + نمونه رای

طبق ماده 336 قانون مدنی، هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد عامل ‌مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است. و چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت‌المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌نماید. پس طبق این ماده اجرت المثل بعد از فوت شوهر قابل مطالبه است.

 

شرایط دریافت اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر

شرایط دریافت اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر به شرح زیر است:

1. انجام کارهایی که زن به لحاظ شرعی و قانونی مکلف به انجام آن نبوده است؛ به عبارت دیگر، انجام کارهایی که خارج از وظایف معاشرت عادی با شوهر قرار دارد. مثلاً انجام خدمات خانگی مثل ظرف‌شویی، نظافت، آشپزی و مراقبت از خانواده.

2. انجام کارها به دستور شوهر و با قصد عدم تبرع؛ برای اثبات این شرط، زن باید اثبات کند که اگر خواست شوهرش نبود، این کارها را انجام نمی‌داد و صرفاً به دلیل درخواست و تکلیف از طرف شوهر عمل کرده است.

3. انجام کارها به صورت رایگان نبوده است؛ زن باید بتواند اثبات کند که قصد دریافت اجرت برای انجام کارها را نداشته و این کارها را به دلیل لطف و کمک به شوهر انجام داده است.

لازم به ذکر است که در دادگاه‌ها نظرات متفاوتی وجود دارد و برخی از قضات بر اصل تبرع تأکید می‌کنند و برای مطالبه اجرت المثل، زن باید قصد دریافت اجرت را اثبات کند. اما در عرف کنونی، خانم‌ها اغلب این کارها را از باب کمک به همسر و بدون قصد دریافت اجرت انجام می‌دهند.

در هر صورت، برای دریافت اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر، باید شرایط فوق را در دادگاه اثبات کرد. به عبارت دیگر، زوجه باید قادر باشد در پرونده خود شروط مذکور را به قاضی اثبات کند تا بتواند حکم به پرداخت اجرت المثل را دریافت کند.

 

نحوه مطالبه اجرت المثل بعد از فوت شوهر

نکات مربوط به مطالبه اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر به شرح زیر است:

1. تعهدات مالی شوهر فوت شده، از جمله مهریه، نفقه و اجرت المثل، همچنان قائم می‌ماند و باید از اموال به جای مانده از شوهر فوت شده پرداخت شود.

2. برای مطالبه اجرت المثل بعد از فوت شوهر، زن باید دادخواست خود را به دادگاه خانواده ارائه دهد و دادگاه باید شرایط قانونی لازم برای دریافت اجرت المثل را بررسی کند.

3. زن باید دادخواست اجرت المثل ایام زوجیت را به طرفیت وراث شوهر متوفی تنظیم کند. به عنوان مثال، اگر شوهر متوفی فرزندانی دارد که از او ارث می‌برند، زن باید دادخواست خود را به طرفیت آنان تنظیم و به دادگاه ارائه کند.

4. پس از احراز استحقاق زن برای دریافت اجرت المثل توسط قاضی، دادگاه مبلغ اجرت المثل را محاسبه می‌کند.

 

محاسبه مبلغ اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر

نکات مربوط به محاسبه مبلغ اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر به شرح زیر است:

1. مبلغ اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر به صورت دقیق و مشخص در قوانین تعیین نشده است. بنابراین، دادگاه با استفاده از نظر کارشناس رسمی دادگستری، باید مبلغ اجرت المثل زن را محاسبه کند.

2. برای محاسبه اجرت المثل زن، کارشناس دادگاه عوامل مختلفی را مد نظر قرار می‌دهد، از جمله فعالیت‌های زن در طول زندگی مشترک، تعداد فرزندان، نقش زن در پیشرفت وضعیت مالی خانواده، سن و سال زن، جایگاه اجتماعی و سایر موارد مرتبط.

3. مبلغ اجرت المثل زن برای یک سال زندگی مشترک محاسبه می‌شود و سپس به تعداد سال‌های زوجیت ضرب می‌شود تا کل مبلغی که بابت اجرت المثل به زن تعلق می‌گیرد، مشخص شود.

4. مبلغ اجرت المثل بر اساس توافقات دادگاه و با توجه به شاخص‌های مذکور تعیین می‌شود. به عنوان مثال، اگر برای هر سال دو میلیون تومان اجرت المثل تعیین شده باشد و زوجیت زن و شوهر ده سال باشد، بیست میلیون تومان به عنوان اجرت المثل به زن تعلق می‌گیرد.

با توجه به عدم وجود یک مبلغ ثابت برای اجرت المثل بعد از فوت زوج، محاسبه مبلغ نهایی بستگی به تشخیص کارشناس دادگاه دارد و قاضی بر اساس آن حکم صادر می‌کند.

 

نمونه رای اجرت المثل بعد از فوت زوج

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دادخواست تقدیمی خانم الف. ه. بطرفیت اقای ا. ک.ج. (وارث مرحوم م. ک.ج.) مبنی بر مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت از مورخ ۲۱/ ۱۰/ ۱۳۸۵ لغایت صدور حکم باستناد گواهی حصر وراثت و نکاحنامه رسمی شماره….. تنظیمی دفتر ازدواج……شهرری از توجه به محتویات پرونده با عنایت به اینکه اساسا حسب عرف حاکم و غالب بر خانواده ها انجام کارهای منزل توسط زوجه به قصد تبرع و به منظور تشیید مبانی خانواده صورت می‌گیرد و در پرونده حاضر نیز چنانچه غیر از این بوده در زمانیکه مرحوم م. ک. در قید حیات بود اجرت المثل مطالبه می‌گردید و عدم مطالبه تبرعی بودن را تقویت می‌نماید بنابراین دعوی مطروحه غیر وارد تشخیص به علت عدم کفایت ادله باستناد ماده ۱۹۷ قانون ائین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی حکم به بی حقی خواهان صادر و اعلام می‌دارد رای اصداری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی نزد محاکم تجدید نظر استان تهران خواهد بود.

رئیس شعبه ۴ حقوقی دادگاه عمومی ورامین

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظر خواهی خانم الف. ه. بطرفیت آقای الف. ک.ج. از دادنامه شماره ۷۸ مورخه ۱۳۹۴/۱/۳۱ شعبه محترم چهارم دادگاه خانواده ورامین که به موجب آن در خصوص دعوی تجدیدنظر خواه بطرفیت (مورث مرحوم م. ک.ج.) تجدیدنظر خوانده به خواسته مطالبه اجرت المثل ایام زندگی مشترک با مرحوم م. ک.ج. از ماترک مرحوم مذکور حکم به رد دعوی صادر گردیده وارد نمی‌باشد.

زیرا رای براساس مقررات و موازین قانونی صادر شده و ایرادی از حیث ماهوی یا شکلی به آن وارد نیست و استدلال محکمه محترم بدوی و نیز مستندات آن صحیح می‌باشد تجدیدنظر خواه دلیل یا دلایلی که موجبات نقض و یا بی اعتباری دادنامه را فراهم نماید ارائه ننموده لذا بنا به مراتب دادگاه مستندا به قسمت اخیر ماده ۳۵۸ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹/۱/۲۱ ضمن رد اعتراض معترض دادنامه معترض عنه راعینا تایید می نماید رای دادگاه به موجب ماده ۳۶۵ قانون فوق الذکر قطعی است.

شعبه ۴۵ دادگاه تجدیدنظر استان تهران – رئیس و مستشار

 

[وکیل مرتبط: وکیل طلاق / وکیل خانواده / وکیل خانم ]