حق و تکلیف پدر و مادر
ماده 1168 قانون مدنی:
نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.
حضانت فرزند پسر و دختر
ماده 1169 قانون مدنی:
برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.
تبصره – بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد.
موانع حضانت
ماده 1173 قانون مدنی:
هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.
موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:
۱) اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار.
۲) اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء.
۳) ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی.
۴) سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق.
۵) تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
+ اطفال در چند سالگی از حضانت ابوین خود خارج می‌شوند؟
با توجه به ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی که تنها اطفال را تحت حضانت ابوین دانسته است و به موجب تبصره ۱ ماده ۴۹ قانون مجازات اسلامی منظور از طفل کسی است که به حد بلوغ شرعی نرسیده باشد و تبصره ۱ ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی می‌گوید سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام قمری و در دختر نه سال تمام قمری است.
حضانت اطفال در ذکور به سن پانزده سالگی و در اناث در سن نه سالگی تمام می‌شود. خصوصاً مسئله ۱۸ کتاب تحریرالوسیله حضرت امام خمینی (ره) در (القول فی‌الحکام الولاده و ما یلحق بها) می‌فرماید: (تنتهی الحضانه به بلوغ الولد رشیداً، فاذا بلغ رشیدأ لیس لاحد حق الحضانه علیه حتی‌الابوین، بل هو مالک لنفسه ذکرأکان اوانثی).
واگذاری حضانت فرزند به پدر در صورت ازدواج مجدد مادر
ازدواج مجدد زوجه پس از طلاق از موارد تصمیم گیری در مورد حق حضانت نسبت به فرزند صغیر پسر ۵ ساله است.
+ در صورتی‌که بعد از سن بلوغ به جهت متارکه ابوین یا هر علت دیگری در اینکه طفل تحت حضانت کدام یک باشد اختلاف‌نظر وجود داشته باشد و هر دو تقاضای حضانت فرزند را بکنند، علی‌الاصول حضانت با کدام یک از ابوین خواهد بود و بر چه مبنایی تعیین تکلیف خواهد شد؟
اولاً: پس از بلوغ موضوع حضانت سالبه به انتفای موضوع می‌شود زیرا شخص بالغ دیگر طفل نخواهد بود و هرگاه منظور از سوال آن باشد که پس از بلوغ شخص مذکور کماکان محجور باشد (به عبارت دیگر حجر متصل به زمان صغر باشد)، ماده ۱۱۸۰ قانون مدنی که ولایت چنین شخص را به پدر و جد پدری واگذار کرده است و با عنایت به ماده ۱۱۸۸ و ماده ۱۱۹۱ و ۱۱۹۴ قانون مدنی که ولایت و حضانت را در خصوص چنین شخص پدر و جد پدری می‌داند پدر اولویت در حضانت طفل خواهد داشت.
+ آیا می‌توان حضانت فرزند را با قرارداد به مادر واگذار کرد؟
موضوع حضانت فرزند مشترک از مواردی نیست که بتوان با تنظیم قرارداد آن را جابجا نمود. در صورت بروز اختلاف تکلیف حضانت بر اساس ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی بر حسب مورد، متوجه والدین بر اساس سن فرزند مشترک می‌باشد.
+ آیا پدر می‌تواند حضانت فرزند را قبل از ۷ سالگی از مادر بگیرد؟
حضانت تا ۷ سالگی با مادر و پس از آن در صورت حدوث اختلاف با تشخیص دادگاه و در نظر گرفتن مصلحت کودک تعیین می‌شود؛ لذا صدور حکم به تفویض حضانت فرزند زیر ۷ سال، به پدر بدون احراز عدم صلاحیت مادر و عدم رعایت مصلحت طفل صحیح نیست. پس باید پدر اثبات کند که مادر صلاحیت لازم جهت نگهداری کودک را ندارد.
+ آیا ازدواج زوج، می تواند دلیلی بر عدم صلاحیت او برای حق حضانت فرزند باشد؟
ازدواج پدر، دلیلِ عدم صلاحیت وی در خصوص حضانت فرزند ۷ ساله نیست. برابر ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی، اولویت در حضانت و نگهداری طفل با پدر است و ازدواج دلیلی بر عدم صلاحیت نیست.
+ آیا ازدواج مجدد زوج بعد از طلاق، موجب لغو حضانت او می‌گردد؟
اگر زوج بعد از طلاق، زوجه دیگری اختیار کند، در صورتی که تا زمان ازدواج مجددد زوج در حضانت زوجه باشد، مصلحت طفل ایجاب می‌کند که حضانت فرزند مشترک با مادر طفل باشد ولو آنکه فرزند مشترک بیش از ۷ سال سن داشته باشد.
+ زوجه به لحاظ نداشتن حکمی جهت حضانت فرزند تا 7 سالگی، مورد ادعا زوج شده و زوج جهت بردن فرزند به منزل مراجعه می کند، چکار باید کرد؟
حضور فرزند نزد مادر، مانع درخواست وی برای اعطای حضانت فرزند به وی نیست. به‌استناد مواد ۱۱۶۹ و ۱۱۷۴ قانون مدنی حضانت فرزند مشترک تا هفت سالگی با مادر است و زوجه حق دارد فرزند را ملاقات کند بطور مثال ممکن است دادگاه حکم کند که زوج در هر هفته از ساعت ۹ صبح پنجشنبه لغایت ۱۸ روز جمعه فرزند خود را ملاقات نماید. بدین صورت که فرزند را از مادر تحویل بگیرد و در موعد مقرر به مادر تحویل نماید و در صورت اختلاف محل تحویل گرفتن و تحویل دادن، کلانتری محل باشد.
+ زوجه در صورتی که هنوز همسر قانونی زوج باشد و همچنین حضانت فرزندان را به عهده داشته باشند، می‌تواند شاغل تمام وقت باشد؟
در صورت زندگی جدای از زوج و عهده دار بودن حضانت فرزندان توسط زوجه، به دلیل نیاز فرزندان به سرپرستی و حضور مادر، اشتغال دائم زوجه مخالف مصالح فرزندان است و حکم به منع اشتغال دائمی توسط دادگاه صادر می‌گردد.
بطور مثلا اگر خواسته زوج از دادگاه صدور حکم به منع اشتغال زوجه در آرایشگری زنانه باشد، با این توضیح که خواهان (زوج) همسر شرعی و قانونی زوجه است و مدتی است جدای از هم زندگی می‌کنند و به موجب حکم دادگاه حضانت فرزند مشترک که به همراه دو فرزند بالغ دیگر نزد مادرش زندگی می‌کند به خوانده واگذار شده است و خواهان مکلف به پرداخت نفقه فرزند بوده اما خوانده بدون توجه به وضعیت فرزندان از صبح تا شب در آرایشگاه زنانه اشتغال دارد و فرزندان از لحاظ تغذیه و درس دچار مشکل شده‌اند.
لذا از دادگاه تقاضای رسیدگی و صدور حکم به شرح فوق را نموده است.
دادگاه با توجه به مجموع محتویات پرونده و اظهارات خواهان و با توجه به اینکه خواهان حضانت فرزند مشترک را عهده دار است که نیاز به سرپرستی و حضور مادر دارند و اشتغال دائم خوانده مخالف مصالح فرزندان است، لذا مستنداً به ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی و مواد ۱ و ۴ قانون حمایت خانواده و ماده ۱۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی حکم به منع اشتغال خوانده در آرایشگاه زنانه به صورت دائمی را صادر می‌نماید.
+ آیا برای فرزند بالغ، می‌توان طرح دعوا سلب حضانت فرزند مشترک کرد؟
در خصوص فرزند بالغ (مثلا ۱۰ ساله)، انتخاب اقامت با پدر یا مادر، به اراده فرزند متکی است؛ بنابراین دعوای حضانت، مسموع نیست.
پس اقامه دعوای حضانت نسبت به فرزند بالغ فاقد وجاهت قانونی است؛ زیرا فرزند با رسیدن به سن بلوغ از حضانت زوجین خارج می‌شود و راسا تصمیم گیری می‌کند؛ بنابراین حکم به رد دعوی حضانت صادر می‌شود.
+ آیا برای دختر ۱۰ساله می‌تواند از دادگاه تقاضای لغو حضانت فرزند داشت؟
دختر بعد از رسیدن به سن رشد شرعی که نه سال تمام قمری است، از حضانت خارج شده و خود می‌تواند درخصوص ادامه زندگی به همراه هر یک از والدین خود تصمیم گیری کند؛ بنابراین دعوی لغو حضانت در خصوص وی محکوم به رد است.
+ آیا برای فرزندان متولد از طریق غیر شرعی، می توان از طریق دادگاه برای حضانت اقدام کرد؟
دادگاه باستناد مواد ۱۱۶۸ و ۱۱۶۹ و ۱۱۷۰ و ۱۱۷۱و ۱۱۷۲ و ۱۲۵۷ قانون مدنی، حکم به بطلان دعوی واگذاری حضانت می‌نماید. و دلایل آن شامل موارد زیر است:
۱- مفهوم حضانت ناظر به فرزندانی است که به طریق شرعی از زن و شوهر متولد شده باشند و به غیر از پدر و مادر شرعی تسری ندارد.
۲- آثار و احکام مترتب بر فرزندان متولد از طریق شرعی، نمی تواند به فرزندان متولد از زنا تسری داشته باشد هر چند از باب تسبیب تکالیفی متوجه زانی می‌گردد.
۳- عناوین مانند حضانت فرزندان مشترک و نفقه و نحوه میراث آنان از عناوین و موضوعات شرعی محسوب می‌شود و کلیه احکام و آثار مترتب، براساس مبانی و احکام فقه شیعه که از احوال شخصیه محسوب می‌شوند، باید مورد نظر دادگاه قرار گیرد.
+ آیا می‌توان با بذل مهریه، حق حضانت فرزند را گرفت؟
بذل مهریه از سوی زوجه در قبال حق حضانت باطل است، زیرا در صورت تحقق شرط و بذل، زوج حق حضانت خود را با مهریه معاوضه می‌کند؛ درحالی که حق حضانت از حقوقی است که قابل نقل و انتقال و قابل اسقاط و قابل معاوضه با مال نیست.
+ آیا دادگاه می‌تواند بر خلاف توافقات حضانت فرزند که در طلاق توافقی صورت گرفته رای دهد؟
در دعوای حضانت فرزند، غبطه و مصلحت طفل ملاک است؛ بنابراین توافقات قبلی زوجین در طلاق توافقی که برخلاف مصلحت و غبطه طفل باشد (مثلا بیم مخاطرات جانی برای فرزند از طرف پدر باشد)، موثر نیست.
+ تعیین وضعیت حضانت فرزند در حکم صادره در دعوی طلاق باید انجام شود یا خیر؟
در دعوی طلاق از ناحیه زوج، دادگاه مکلف است پس از تعیین وضعیت حضانت کودک، درخصوص نحوه پرداخت هزینه‌های حضانت و نگهداری وی نیز اتخاذ تصمیم کند؛ در غیراینصورت رأی دارای نقص بوده و در معرض نقض در دیوان عالی کشور قرار دارد.
+ نحوه سلب صلاحیت حضانت از پدر، در فرض ازدواج مجدد زوجه چگونه است؟
در صورتی که حضانت فرزند مشترک قانونا در اختیار زوجه باشد و زوجه ازدواج مجدد نماید، حق حضانت با پدر است؛ و اگر دلیلی برعدم صلاحیت زوج برای حضانت باشد باید اثبات گردد مثلا گواهی سابقه بیماری روانی پدر و عناوین اتهامی به زوج در فرض صدور قرار موقوفی تعقیب، دلیل موجه سلب حضانت از پدر محسوب نمی‌شود.
+ در صورت توافق در مورد حضانت فرزند زیر ۷ سال امکان رجوع وجود دارد؟
در صورتی که بر حسب توافق طرفین که بر اساس آن حکم طلاق صادر شده است حضانت فرزندان مشترک به پدر واگذار شده باشد، مادر نمی‌تواند متعاقباً حضانت فرزند را حتی در صورتی که زیر ۷ سال باشد، تقاضا کند.
+ تعیین وضعیت حضانت فرزند مشترک در حکم طلاق انجام می‌شود؟
در دعوی طلاق، دادگاه مکلف است علاوه بر تعیین وضعیت حضانت فرزند مشترک، حق ملاقات وی با پدر یا مادری که حضانت بر عهده وی نیست، را نیز پیش بینی کرده و جزئیات ترتیب ملاقات، محل، تاریخ و مدت آن را نیز ذکر کند.
+ در صورتی که زوجه تمایلی برای حضانت فرزندان (زیر ۷ سال) نداشته باشد، چکار باید کرد؟
مادر، تکلیف قانونی جهت حضانت فرزندان مشترک (پسر و دختر زیر 7 سال) ندارد و و پدر از باب ولایت قهری باید در مورد حضانت فرزندان به مسئولیت قانونی خود عمل کند. بنابراین در صورت عدول مادر از نگهداری فرزندان، دادگاه نمی‌تواند حضانت را به مادر محول کند.
+ آیا زوجه می‌تواند بابت نگهداری و حضانت فرزند مشترک چه در ایام زندگی مشترک و یا در ایامی که اولویت حضانت برعهده او است و یا پس از آن، از زوج اجرت و دستمزد مطالبه کند؟
در زندگی مشترک مطابق عمومات قانون مدنی و در باب وظایف زوجین، زوج مکلف است نفقه زن و فرزندان خود را بپردازد و زوجه برای نگهداری فرزند بدون پرداخت مخارج از طرف زوج وظیفه‌ای ندارد و حتی در ماده ۱۱۷۶ قانون مدنی تصریح شده که زوجه مجبور نیست حتی طفل خود را شیر دهد مگر اینکه تغذیه طفل غیر از شیر مادر ممکن نباشد. به موجب قانون، زوجه تکلیفی برای نگهداری فرزندش بدون دریافت مخارج آن ندارد مگر اینکه در هنگام عقد نکاح در این زمینه توافقی بین طرفین شده باشد که در این صورت مطابق تعهد و توافق عمل می‌شود.
پس با توجه به اینکه حضانت طفل تکلیف ابوین است بنابراین هیچ‌یک نمی‌توانند از دیگری بابت حضانت و نگهداری طفل اجرت مطالبه نمایند، خاصه آنکه در مورد سوال توافقاتی بر نگهداری از قبل وجود داشته است.
+ حکم حضانت به نفع مادر طفل صادر و در حکم مقرر شده است پدر حق دارد طفل چهارساله را هر جمعه به مدت دوازده ساعت ملاقات کند. مادر طفل بعد از مدتی از این کار ممانعت می‌کند. به این عمل مادر مطابق کدام قانون باید رسیدگی شود؟
هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به ملاقات، حضانت، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت او است یا در صورتی که مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند و یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی‌حق شود، می‌تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش‌بینی حدود نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند.
هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی‌حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت (جزای نقدی تا سی میلیون ریال) و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور (حبس تا سه ماه) محکوم می‌شود.
+ اگر زوجه در قبال انتقال حضانت از ناحیه زوج، مَهرش را به زوج بذل کند، آیا مَهر بذل شده محسوب می‌شود؟ و آیا طلاق خلعی است یا رجعی؟
نظر به اینکه زوجه مَهر خود را در قبال انتقال حضانت فرزندان مشترک، به زوج می‌دهد موضوع منصرف از بذل مَهر بوده و مَهر بذل شده، محسوب نیست و با توجه به اینکه حسب مقررات ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی که می‌گوید: «طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد طلاق بگیرد اعم از اینکه مال مزبور عین مَهر یا معادل آن یا بیشتر و یا کمتر از مَهر باشد.» چون در فرض سوال موضوع کراهت از شوهر مطرح نیست، چنین طلاقی به فرض وقوع، طلاق خلعی نیست بلکه رجعی محسوب می‌شود.
مشاوره حقوقی
پرسش: یک پدر هستم. بیش از ۵ سال است طلاق گرفتیم و قیم دخترم خودم هستم، به خواست خود دخترم، ایشون رفته پیش مادرش زندگی می‌کنه اما او به خاطر شغلش بچه رو برداشته برده تهران و آدرس هم نداده. البته تلفنی در تماسم ولی از وضع حجاب و طرز پوشش دخترم اصلا راضی نیستم و هر روز بدتر میشه، تا جایی که نصیحت فایده نداشت و دعواش کردم. دخترم ۱۴ سالشه و گفتن میتونه خودش انتخاب کنه کجا زندگی کنه ولی قیم هنوز منم. حالا خواستم بدونم میشه بابت عدم صلاحیت اخلاقی و یا بی‌بندوباری شکایت کنم و دخترم رو بیارم پیش خودم حتی به زور؟ البته دلیل جداییمون هم همین مورد اخلاقی خانم بوده. نمی‌خوام دخترم رو هم مثل خودش بار بیاره. راهی هست؟
پاسخ مشاوره حقوقی: حضانت فرزند دختر شما تا 7 سالگی با مادر بوده و بعد از آن تا 9 سالگی با پدر است. الان که ایشان 14 ساله هستند خود باید تصمیم بگیرند که با شما زندگی خواهند کرد یا مادرشان.
+ پرسش: آیا حق ملاقات فرزند فقط مختص به والدین است؟ یا اقوام نزدیک هم می‌توانند حق ملاقات بگیرند؟ مثلا پدربزرگ، مادربزرگ، عمو، عمه و سایر اقوام نزدیک می‌توانند از دادگاه درخواست ملاقات کودک را بدهند؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: طبق حکم قضایی همسر سابقم جمعه هر هفته می‌تواند فرزندم را ملاقات نماید. فرزندم بیمار می‌باشد و خوردن بعضی از خوراکی‌ها و تنقلات برای او ممنوع می‌باشد و زمانی که مادرش به ملاقات می‌آید توجهی به توصیه پزشکان نمی‌نماید و خوراکی‌هایی که برای فرزندم مضر می‌باشد خریداری می‌نماید. چندین مرتبه تذکر حضوری دادم، پیامک و اظهارنامه برای ایشان ارسال نمودم که نسبت به سلامت فرزندم توجه داشته باشد و این. خوراکی‌ها را برای فرزندم خریداری ننماید، اما متاسفانه از روی لجاجت بی توجه است و چندین مرتبه مشاهده شده است که بعد از اتمام ملاقات، فرزندم دچار تب و بیماری می‌شود که با مستندات پزشکی و اظهارنامه‌ای که قبلا برای ایشان ارسال نموده بودم دادخواست تقلیل مدت ملاقات نمودم تا شاید قانون به ایشان تذکر دهد که نسبت به سلامت فرزندم بی توجه نباشد. سوال این است که اکنون پرونده جهت رسیدگی به شورای حل اختلاف ارسال شده است و من نمی‌خواهم در جلسه شرکت کنم. آیا با ارائه لایحه که در آن درخواست نمایم پرونده جهت رسیدگی به دادگاه ارسال گردد، این امر اتفاق می‌افتد و پرونده به دادگاه ارسال می‌شود یا توسط شورا در غیاب من حکم صادر می‌نماید؟ در اصل هدف من این است که پرونده به دادگاه ارسال گردد تا در جلسه دادگاه شرکت نمایم نه در جلسه شورا و باید چکار کنم تا پرونده به دادگاه ارسال شود؟
– پاسخ: 0
+ پرسش: بنده ۵ ساله ازدواج کردم. همسر بنده بیماری اعصاب و روان داره، تا دو سال اول موقعی که بچه‌دار شدیم اخلاقش به کل عوض شد تا اینکه شک کردم. کیف این خانمم رو گشتم بینم قرص یا چیزی مصرف نمی‌کنه، چشمم به کارت بهزیستی خودش که اعصاب و روان بود خورد. سر این بحث من با خودش و مادرش دعوایی کردیم. کاری بود که پیش اومده بود، با خانواده‌ام که سر این مساله صحبت کردم پدرم حرفی برای گفتن نداشت. مادرم میگفت ازش بچه داری بسوز و بساز. الان زندگیم رو میکنم هربار هر دعوایی اتفاقی میوفته مادرش یا خواهر کوچیکش ایشون رو در جریان می‌ذارن، ایشون هم قهر می‌کنه میره. به والله بچه‌ام الان دقیقا داره عین مادرش میشه، هر دعوایی میشه میذاره رو گوش‌هاش فقط داد میزنه. شب‌ها از سایه خودش هم می‌ترسه. واقعا دیگه نمی‌تونم ادامه بدم زندگی رو. یک راه قانونی به خاطر خدا بذارید جلوم تا من بتونم خودم و بچه‌م رو با طلاق از این زندگی بیرون بیارم
– پاسخ: 0
+ پرسش: من (آقا) با خانمی ازدواج کردم که مطلقه بوده و یک فرزند از همسر سابق خود دارد و چون حضانت فرزند با مادر بوده در حال حاضر با ما زندگی می‌کند. آیا پرداخت هزینه‌های جاری این فرزند مثل ثبت‌نام مدرسه غیرانتفاعی، لباس و … بر عهده من است قانونا یا خیر؟ چون پدر خودش نفقه بچه‌ش رو پرداخت نمی‌کنه.
– پاسخ: 0
[وکیل مرتبط: وکیل خانواده ]
سلام تا چه زمانی ملاقات فرزند پسر بر اساس رای قاضی پا بر جا است؟ آیا وقتی به پانزده سال برسد باید قاضی دستور لغو ملاقات را بدهد؟
باسلام
سن حضانت فرزند پسر تا 15 سالگی که زمان بلوغ اوست می باشد. و بعد از آن از حضانت خارج شده و خود می تواند تصمیم گیری کند که با چه کسی زندگی کرده و یا با کی ملاقات کند.
سلام دیدار ملاقات فرزند پسر بالای پانزده سال به چه صورت هست؟ آیا دادخواست باید ارائه کرد و قاضی نظر بدهد و پسر در جلسه دادگاه باید شرکت کند؟ آیا از پسر نظر می‌خواهند در دادگاه که با پدر زندگی کند یا با مادر؟ آیا بعد از پانزده سال هم باید خرج پسر را پدر بدهد؟
دختر هفت ساله‌ای که تحت کفالت مادربزرگش هست، پدرش بعد از پدربزرگش فوت کرده و نوه شهید می‌باشد، آیا پس از فوت مادربزرگ حقوق پدربزرگ شهیدش به او می‌رسد توضیح اینکه در زمان شهادت پدر بزرگش این دختر به دنیا نیامده ولی بعد از فوت پدر، دختر تحت کفالت مادربزگش که مستمری شوهرش را از بنیاد شهید می‌گیرد درآمده و مادر دختر هم دنبال زندگی خودش رفته.
سلام چطور می‌شود از همسرم شکایت کرد؟ در خصوص خروج فرزند پسر ۸ سال بدون اذن مادر به خارج از کشور و حتی اجازه تماس تلفنی نمی‌دهد.