ازدواج موقت با نام های دیگری از لحاظ فقهی یا حقوقی شنیده می شود که شامل صیغه موقت، عقد انقطاع، عقد منقطع، نکاح موقت، عقد موقت است. در ادامه سوالات شما در رابطه با این موضوع توسط سایت حقوقی احسان حسینی پاسخ داده شده است.
جهت دریافت مشاوره حقوقی حضوری در مشهد با شماره تلفن زیر هماهنگ نمایید.
تعریف ازدواج موقت از نگاه حقوقی
نکاح وقتی منقطع است (یعنی ازدواج زمانی موقت است) که برای مدت معینی واقع شده باشد. پس باید مدت نکاح منقطع باید کاملاً معین شود. و اگر مدت در ازدواج موقت مشخص نشود، بدون شک نکاح منقطع واقع نخواهد شد. به دلیل اینکه زمانی مدت مشخص نباشد، چون قصد نکاح دائم زوجین نداشتند، پس عقدی صورت نمی گیرد. و در صورتی که بین ازدواج دایم و موقت اختلاف باشد در این صورت دیگر ازدواج باطل نیست و نکاح دائم در نظر گرفته می شود.
متن صیغه موقت
در پاسخ به سوال نحوه خواندن صیغه موقت به چه صورت باید گفت زمانی که خود طرفین می‌خواهند صیغه محرمیت بین خود بخوانند مرد باید عبارت زیرا را بخواند:
“زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم”
و سپس بلافاصله عبارت زیر را بگوید:
“قَبِلتُ التَّزویجَ”
خواندن صیغه موقت با پیامک
خواندن صیغه موقت با پیامک در صورتی که عاقد با توجه به اینکه زوجین را می‌شناسد از طریق پیامک، وکالت جهت اجرای صیغه عقد گرفته و صیغه را جاری نموده باشد، در صورته وکالت قطعی، عقد صحیح است.
اگر منظور از خواندن صیغه توسط اینترنت، تایپ صیغه عقد باشد، از نظر همه مراجع محترم جایز نیست. اما اگر از طریق اینترنت صدا و تصویر و یا فقط صدا شنیده و مبادله شود، اشکالی ندارد، زیرا مراجع محترم تقلید، خواندن صیغه عقد را توسط تلفن جایز دانسته اند.
ازدواج موقت
آیا در اینترنت و چت با دیگرى، میشود عقد موقت را با انجام تایپ اجرا کرد؟
همه مراجع: خیر، با تایپ کردن، عقد صحیح نیست.
اما آیت الله نورى، امام خمینى و آیت الله فاضل، التعلیقات على العروه، باب العقد و احکامه، آیت الله سیستانى، توضیح المسائل مراجع، آیت الله صافى، هدایة العباد، و آیات عظام وحید، تبریزى، بهجت، خامنه اى و مکارم، آیت الله هادوی تهرانی بر این عقیده اند که: “عقد کتبی حتی در نکاح جایز و نافذ است هر چند احتیاط اجراء عقد لفظی است”، بر اساس اعلام نظر کتبی.
+ آیا دعوی عسر و حرج از سوی زوجه‌ای که ازدواج موقت نموده و خواستار الزام زوج به بذل مدت باقیمانده شده قابل استماع و رسیدگی است؟
نظر به اینکه جهات مختلف انحلال نکاح از جمله موضوع عسر و حرج ممکن است در نکاح موقت نیز حادث شود مثل اینکه در یک ازدواج موقت با مدت نسبتاً طولانی (بیش از چند سال) زوج، زوجه را ترک و زندگی را رها نموده و امکان برگشت وی عملاً به زندگی مشترک منتفی باشد در چنین مواردی زوجه می‌تواند با طرح دعوی الزام زوج به بذل مابقی مدت طرح ادعا کند و چنین دعوایی قابل استماع خواهد بود. مستند چنین پاسخی، رجوع به قواعد فقهی مانند نفی عسر و حرج می‌باشد.
+ چنانچه زوج در عقد منقطعه زندگی را ترک کند یا مثلاً سوءرفتار داشته باشد و زوجه نیز دچار عسر و حرج شود چگونه می‌توان اقامه دعوا کرد؟ خواسته‌ی دعوای مطروحه چه باید باشد؟
مطابق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، در صورتی‌که دوام زوجیت، موجب عسر و حرج زوجه باشد، می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. حکم ماده مزبور به طور اطلاق ناظر به دوام زوجیت اعم از نکاح دائم یا نکاح منقطعه در طول مدت است و زوجه در عقد نکاح غیردائم، چنانچه مواجه با عسر و حرج باشد، می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای اجبار زوج را به بذل مدت و انحلال زوجیت کند. چنانچه عسر و حرج زوجه در نکاح منقطعه در محکمه ثابت شود دادگاه با تنقیح مناط و وحدت ملاک از ماده مرقوم، زوج را اجبار به بذل بقیه مدت نموده و حکم به انحلال زوجیت صادر می‌کند.
+ آیا با ازدواج موقت مرد، شرط وکالت در طلاق، ضمن عقد نکاح محقق میشود؟
اگر ضمن عقد نکاح دائم، شرط شود چنانچه زوج بدون رضایت همسر خود ازدواج کند، زوجه با استفاده از وکالت ضمن عقد از دادگاه تقاضای صدور حکم طلاق را به لحاظ تحقق شرط کند چنین شرطی به طور اطلاق ناظر به هرگونه ازدواجی اعم از دائم و موقت و رسمی یا غیررسمی می‌باشد و با تحقق ازدواج، شرط ضمن‌العقد نیز محقق میشود و زوجه می‌تواند به همین جهت از دادگاه صدور حکم و گواهی‌عدم امکان سازش تقاضا کند.
اما بعضی از قضات دیوان عالی کشور طوری دیگری نیز رای دادند که در ازدواج موقت از آنجایی که زوجه حق نفقه و ارث و حق القسم ندارد بنابراین شرط تحقق وکالت در طلاق برای زوجه در صورت ازدواج مجدد زوج شامل ازدواج موقت نمی‌شود.
پس اگر در سند نکاحیه به صورت مطلق شرط شده باشد که در صورت ازدواج مجدد زوج، زوجه وکالت در طلاق خواهد داشت این شرط با توجه به اطلاق آن هم می تواند شامل ازدواج موقت باشد و هم نباشد.
در شرع مقدس اسلام و عرف جامعه ما، ازدواج اعم از موقت و دائم است و تعریف ازدواج شامل هر دو نوع آن می‌تواند باشد مگر این که در بیان لفظ ازدواج توصیفی از نوع آن ذکر شده باشد که در بند ۱۲ موارد ۱۲ گانه ذیل شرط ضمن عقد نکاح، نوع ازدواج موجب ایجاد وکالت در طلاق برای زوجه، تعریف نشده، بنابراین ازدواج موقت زوج نیز مصداق تخلف از شرط موجب طلاق است.
+ اگر شخص دارای همسر باشد (حتی صیغه‌ای) و برای ازدواج با شخص دیگری خود را مجرد معرفی کند چه حکمی دارد؟
در صورتی که شخص دارای همسر دیگری بوده، و خود را مجرد معرفی و با وی ازدواج کند. هرچند که متهم مدعی گردیده باشد زمان وقوع عقد ازدواج فاقد همسر دیگر بوده و ازدواج وی قبل از ازدواج با شاکی از نوع موقت بوده است، ادعای تجرد در دوران نامزدی علی رغم اعتبار ازدواج موقت سابق با شخص ثالث، از مصادیق بزه تدلیس در ازدواج است.
و با استناد به ماده ۶۴۷ قانون مجازات، چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن‌ها واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال محکوم می‌گردد.
+ آیا در صورت ازدواج موقت، مستمری همسر مرحومم که از سازمان تامین اجتماعی است قطع میشود؟
ازدواج موقت همسر متوفی بیمه شده، مانع از استحقاق وی به دریافت مستمری بازماندگان نمی‌گردد.
+ آیا فرزند حاصل از ازدواج موقت را می‌توان انکار کرد؟
قاعده فراش در ازدواج موقت هم جاری است و پدر نمیتواند به استناد اینکه فرزندش حاصل ازدواج موقت وی بوده است، دعوای نفی نسب مطرح نماید.
+ در صیغه موقت در صورتی که بچه‌دار شویم می‌توان زوج را الزام به ثبت عقد موقت به دائم کرد؟
در ازدواج موقت اگر زوجین صاحب فرزند شوند زوج صرفا مکلف به ثبت واقعه ازدواج موقت است و تغییر ازدواج موقت به دائم منوط به رضایت طرفین است.
+ نفقه در عقد موقت به زن تعلق میگیرد؟
در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد، مگر این که شرط شده یا آن که عقد مبنی بر آن جاری شده باشد.
مشاوره حقوقی
پرسش: آیا وقتی بنده به عنوان یک مرد تنها، مالک یک آپارتمان هستم، گاهی خانم‌هایی به آپارتمان من رفت آمد دارند که بنده به صورت شفاهی عقد موقت را با این خانم‌ها بجا آورده‌ام (و این رفت و آمدها بدون سر و صدا و مزاحمت برای دیگر همسایه‌ها است) سوال: آیا همسایه‌ها می‌توانند از بنده شکایت کنند که خانم غریبه یا نامحرم به خانه من رفت و آمد دارد؟ آیا بنده باید برای همسایه توضیح بدهم که بنده دارای چند همسر موقت هستم؟
پاسخ مشاور: موضوع فاقد وصف مجرمانه است، ولی برای اطمینان خاطر حتما مدارکی جهت اثبات صیغه نزد خود داشته باشید. و تا زمانیکه مزاحمت یا اذیتی برای سایرین نداشته باشید کسی نمیتواند ادعایی داشته باشد.
پرسش: پسر و دختری (دارای سن قانونی) قصد ازدواج موقت (صیغه) دارند، دختر می‌گوید باکره‌گی خود را مثلا به دلیل خودارضایی یا رابطه قبلی از دست داده است، آیا میشود گفته‌های دختر را ملاک قرار داد؟ و اقرار کتبی دختر در صیغه نامه آن را معتبر می‌کند؟ و دیگر به پدر مراجعه نکرد؟ البته گواهی نگرفتن. صیغه بدون اذن پدر با اقرار دختر به باکره نبودن صحیح است؟
پاسخ مشاور: صرف اقرار اصولا مورد پذیرش نیست و بهتر است گواهی‌عدم بکارت اخذ نمایید و دفترخانه هم صیغه رو جاری نمیکند و از شما گواهی میخواهد.
پرسش: رای ملاقات با زندانی با صیغه نامه موقت میشه اقدام کرد. و اگر صیغه نامه ۹۹ساله داشته باشیم میشه یا باید حتما داخل شناسنامه ثبت شده باشه؟
پاسخ وکیل خانواده: مشکلی ندارد می توانید جهت ملاقات اقدام بفرمایید.
+ پرسش: من با همسرم صیغه 4 ساله هستیم و دختر یکساله داریم. زوج در زندان است، می‌خواستم بدونم اجازه ملاقات حضوری به من و دخترم میدن یا خیر؟ چون در شناسنامه من اسم همسرم نیست ولی اسم دخترم هست. صیغه‌نامه موجوده ولی شناسنامه همسرم گم شده.
– پاسخ: 0
[وکیل مرتبط: وکیل خانواده ]
من پدرم بعد از جدایی از مادرم ۱۳ ساله که ارتباطش با مارو قطع کرده و هیچ آدرس و تلفنی ازش ندارم. جد پدریم هم فوت شده ولی گواهی فوتش رو ندارم. برای کسب اجازه ازدواج بدون اذن پدر از دادگاه چه مدارکی لازمه که همراه دادخواست به دفتر خدمات قضایی تحویل بدم؟
سلام من دختری ۲۱ساله هستم و خانواده سنتی من اصرار دارند با پسر داییم ازدواج کنم ولی بنده هیچ علاقه‌ای ندارم. این اجبار در حدی است که خانواده می‌گویند اگر ازدواج نکنی عاق می‌شوی و دیگر در خانه جایی نخواهی داشت. با توجه به قانون چه کاری می‌توانم انجام دهم؟