طلاق بائن ⚡️ طلاق بدون عده (پیش از نزدیکی و زن یائسه)

طلاق بائن طلاقی است که شوهر حق رجوع به زن را ندارد و در واقع طلاقی بدون عده است که طلاق پیش از نزدیکی و طلاق زن یائسه از این دست می‌باشد. اما در طلاق رجعی زوج (شوهر) می‌تواند به زن رجوع کند (در ایام عده) و زندگی زناشویی خود را مجدد از سر بگیرد. و رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند (مانند بوسیدن یا نزدیکی)، به شرط آنکه زوج قصد رجوع داشته باشد. در ادامه مواد قانونی مرتبط با طلاق بائن آورده شده است و توسط گروه وکلای احسان حسینی به سوالات شما پاسخ داده شده است.

» احراز یائسگی زن در طلاق بائن

به موجب بند (۲) ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی طلاق یائسه طلاق بائن است احراز یائسگی زن چگونه است؟ آیا صرفاً سن ملاک است یا سن اماره است؟

در مبحث اقسام طلاق در ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی چنین آمده است: در موارد زیر طلاق بائن است.

۱- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.

۲- طلاق یائسه

….

دکتر امامی در کتاب حقوق مدنی خانواده ذکر کرده است: یائسه از اصطلاحات فقهای امامیه است و به زنی گفته می‌شود که سن او از پنجاه گذشته باشد. چنین زنی عادت زنانگی نمی‌بیند و از حامله شدن مأیوس است. در قانون مدنی برای زن یائسه، سن تعیین نشده است و به اعتبار این‌که حامله نمی‌شود عده ندارد. با توجه به مراتب مرقوم سن پنجاه سال اماره است و ملاک نیست.

 

» تبدیل طلاق رجعی به بائن از سوی زوجین در دفترخانه

گواهی عدم امکان سازش (طلاق به درخواست زوجه) صادر و نوع طلاق رجعی اعلام گردیده است؛ زوج نیز مکلف به پرداخت کلیه حقوق مالی زوجه شده است؛ پس از قطعیت دادنامه، زوجین در دفترخانه حاضر و توافق نموده اند که زوجه بخشی از مهریه را بذل و طلاق از رجعی به مبارات تبدیل گردد؛ دفتر خانه اجرای صیغه طلاق مبارات (بائن) را از دادگاه استعلام و استجازه نموده است؛ در فرض سوال اجرای طلاق بائن (مبارات) با وصف اینکه در دادنامه رجعی قید شده وجاهت دارد تا دادگاه به دفترخانه تجویز نماید یا خیر؟

با توجه به توافقی که زوجین بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش انجام داده اند، دفترخانه اجرای صیغه طلاق که به نمایندگی از دادگاه اقدام می نماید، می‌تواند با اذن دادگاه، نوع طلاق را از رجعی به مبارات تغییر دهد.

 

» طلاق ناشی از عسر و حرج زوجه، بائن است.

طلاقی که ناشی از عسر و حرج زوجه موضوع ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی صادرشده باشد، بائن است. زیرا اگر رجعی باشد مانع عسر و حرج زوجه نخواهد بود لذا بی نتیجه و امر عبثی است و زوجه با توجه به رجوع زوج نسبت به طلاق وضعیت سابق یعنی عسر و حرج زوجه تکرار شده و زندگی مشترک را دچار اختلال و متشنج می نماید در حالی که لازمه ازدواج تشیید مبانی زندگی مشترک است.

 

+ صدور حکم طلاق مستند به عسر و حرج و به درخواست زوجه رجعی محسوب است یا بائن؟

همان‌طور که در نظرات ابرازی نیز اشارت یافته است‌، انواع طلاق و آثار و شرایط هر یک از آن‌ها در مواد ۱۱۴۳ الی ۱۱۴۸ قانون مدنی، احصا و بیان شده است و به ‌نظر می‌رسد دادگاه نمی‌تواند خارج از موارد منصوص مذکور در موارد فوق، قائل به قسم دیگری از طلاق باشد بلکه عسر و حرج زوجه در ادامه زندگی زناشویی می‌تواند یکی از موجبات درخواست طلاق از ناحیه او باشد و برقراری این حق، به این معنا نیست که قانونگذار نوع جدیدی از طلاق را جعل کرده است.

نوع طلاق با توجه به کیفیت وقوع آن می‌باید در حکم دادگاه قید شود. با این مقدمه به‌ نظر می‌رسد طلاق به‌ لحاظ وجود عسر و حرج برای زوجه، اگر مشارالیها چیزی در ازای طلاق به همسرش بخشیده باشد از مصادیق طلاق خلع است و چنان‌چه زوجه در ایام عده به چیزی که در ازای طلاق بذل کرده، رجوع نکند، زوج نیز حق رجوع ندارد و در صورتی‌که زوجه در ازای طلاق چیزی نبخشیده باشد، لاجرم طلاق را باید رجعی دانست.

لازم به توضیح است که قائل شدن به ‌نظر اخیر هر چند ظاهراً با قانون و فتوای بعضی از فقهای عظام انطباق دارد، دشوار به‌ نظر می‌رسد زیرا با پذیرش عسر و حرج زوجه و تشخیص عدم امکان ادامه زندگی زناشویی برای وی و تجویز طلاق به این علت، رجعی دانستن این‌گونه طلاق به معنای این است که زوجه را مجدداً دچار عسر و حرج کنیم که معقول و منطقی به ‌نظر نمی‌رسد و مخالف فلسفه وضعی این تأسیس حقوقی و نقض غرض خواهد بود.

 

+ اگر دادگاه با صدور گواهی‌ عدم امکان سازش حکم به طلاق بائن صادر کرده و زوجین در دفترخانه رسمی حاضر و به مواقعه با هم اقرار کرده‌اند، چه وضعی پیش می‌آید؟

سردفتر از ثبت طلاق خودداری می‌کند و به دلیل کتمان مواقعه و یا وقوع آن پس از رأی قابل اجرا نیست و زوجین و یا متقاضی طلاق مجدداً باید طرح دعوای دیگری برای اخذ رأی دایر به گواهی‌ عدم امکان سازش برای اجرای طلاق کند.

 

مشاوره حقوقی

 

 

[وکیل مرتبط: وکیل طلاق / وکیل خانواده / وکیل خانم ]